ไส้เดือน ไม่ใช่แค่สิ่งมีชีวิตตัวเล็กๆที่อยู่ในผืนดินทั่วไป แต่ไส้เดือนเปรียบเสมือนเพื่อนในไร่ ที่ทำหน้าที่สร้างความอุดมสมบูรณ์ต่อระบบนิเวศ สร้างอินทรียสาร และมีส่วนช่วยทำให้โครงสร้างของดินดีขึ้น โดยการเคลื่อนที่ชอนไชในดินทำให้ดินร่วนซุย เกิดช่องว่าง และเพิ่มปริมาณออกซิเจน ทำให้การระบายน้ำและอากาศไปสู่ดินได้ดีขึ้น เพราะไส้เดือนสามารถชอนไชลงใต้ดินได้ลึกกว่า 20 เมตร ซึ่งเป็นการไถพรวนทางธรรมชาติ ที่เครื่องจักรกลทางการเกษตรไม่สามารถทำได้

ไส้เดือนที่คนนิยมนำมาใช้ประโยชน์มากที่สุดในยุคนี้มี 4 สายพันธุ์ได้แก่

สายพันธุ์อายซิเนีย ฟูทิดา ( Eisenia foetida )หรือ Tiger Worm เป็นไส้เดือนสีแดงที่มีลำตัวกลม ขนาดเล็ก ลำตัวมีสีแดงสด เห็นปล้องแต่ละปล้องแบ่งอย่างชัดเจน สามารถแพร่ขยายพันธุ์ได้รวดเร็วและมีกลิ่นตัวที่รุนแรง อาศัยอยู่บริเวณผิวดิน ชอบกินเศษซากพืชที่เน่าสลายแล้ว

สายพันธุ์ แอฟริกัน ไนท์ ครอเลอร์( African Night Crawler) หรือ AF เป็นไส้เดือนขนาดใหญ่ ลำตัวมีสีน้ำตาลแดงปนเทาสามารถเคลื่อนที่ได้รวดเร็ว มีความสามารถในการย่อยสลายขยะในปริมาณมากได้อย่างรวดเร็ว เป็นไส้เดือนดินสายพันธุ์ในเขตร้อน ซึ่งจะชอบอุณหภูมิที่ค่อนข้างร้อน อาศัยอยู่บริเวณผิวดิน กินเศษซากอินทรียวัตถุที่เน่าสลายเป็นอาหาร

สายพันธุ์ ฟีเรททิมา พีกัวนา ( Pheretima peguana ) หรือขี้ตาแร่ เป็นไส้เดือนดินสีแดงที่มีลำตัวกลมขนาดปานกลาง อาศัยอยู่ในบริเวณที่มีอินทรียวัตถุมาก เช่น ใต้กองปุ๋ยหมัก ใต้กองมูลวัวในโรงเลี้ยงวัวนม ใต้เศษหญ้าที่ตัดทิ้ง จะอาศัยอยู่บริเวณผิวดินไม่ขุดรูอยู่ในดินลึก ภาคเหนือ เรียกว่า “ขี้ตาแร่” ซึ่งชาวบ้านมักใช้เป็นเหยื่อตกปลา

สายพันธุ์ บลูเวิร์ม (Blue worm) เป็นไส้เดือนสีน้ำเงิน ลักษณะลำตัวผอม ยาว มีสีม่วงเข้ม บางส่วนมองเห็นเป็นประกายสีน้ำเงิน มีความสามารถในการกำจัดขยะอินทรีย์ ผลิตปุ๋ยหมัก และนำไปผลิตเป็นวัตถุดิบในอาหารสัตว์น้ำ เพราะเป็นไส้เดือนที่เลี้ยงง่าย ไส้เดือนสีน้ำเงินมีคุณสมบัติพิเศษคือ มีกลิ่นหอมคล้ายดอกโมกเมื่อจับตัวเอามาไว้ในมือ จะขับกลิ่นดอกโมกออกมาจากตัวตามสัญชาตญาณ

ถึงแม้ไส้เดือนทั้ง 4 สายพันธุ์ จะมีคุณลักษณะเฉพาะตัวที่แตกต่างกันออกไป แต่คุณสมบัติในการไถพรวนดิน ย่อยสลายสารอินทรียวัตถุ ซากพืช ซากสัตว์ต่างๆ เป็นสิ่งที่ไส้เดือนทุกสายพันธุ์ทำได้ เรียกได้ว่าไส้เดือนนี่แหละคือฮีโร่ในไร่ตัวจริง และเพื่อให้สหายตัวน้อยในไร่ของเราคงอยู่ถาวรและทำหน้าที่ของตัวเองได้ดีที่สุด การทำไร่ตามฉบับของมิตรผลโมเดิร์นฟาร์ม ที่ไม่ต้องไถพรวนมากเกินไป จะช่วยรักษาโครงสร้างดิน ช่วยประหยัดเวลาและน้ำมันไปในคราวเดียวกัน อีกทั้งยังช่วยมิตรชาวไร่ให้รักษาดินไว้ปลูกอ้อยได้ต่อไปอย่างยั่งยืน