นอกจากการต่อสู้กับการแพร่ระบาดของโควิด-19 แล้ว โลกยังต้องรับมือกับโรคระบาดอุบัติใหม่ที่กำลังเป็นที่จับตามองอยู่ในขณะนี้ นั่นคือ “ไวรัสนิปาห์” โรคติดต่อระหว่างสัตว์สู่คน ที่ไม่มีวัคซีนและยาเพื่อรักษา ความร้ายแรงของไวรัสนิปาห์นี้ ผู้ติดเชื้อมีโอกาสเสียชีวิตถึง 70% เลยทีเดียว

ล่าสุดพบการแพร่ระบาดที่ประเทศอินเดีย ทำให้มีเด็กชายวัย 12 ปีเสียชีวิต แม้การแพร่ระบาดยังไม่กระจายตัวไปทั่วโลกเหมือนโควิด-19 แต่การศึกษาข้อมูลและเฝ้าระวังโรคก็เป็นเรื่องสำคัญเนื่องจาก การติดเชื้อไวรัสชนิดต่าง ๆ สามารถติดต่อกันได้ง่าย แม้มีผู้ติดเชื้อเพียง 1 คน ก็สามารถกระจายเชื้อได้อย่างรวดเร็วหากไม่รู้วิธีป้องกัน

ข้อมูลจาก ฝ่ายไวรัสระบบประสาทและระบบไหลเวียนโลหิต สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข ระบุว่า เชื้อก่อโรค “เชื้อนิปาห์ไวรัส” (Nipah virus) จัดอยู่ใน Family paramyxoviridae , Genus Henipavirus มีลักษณะคล้าย กับเฮนดราไวรัส (Hendra virus) เป็นสาเหตุของการเกิดโรคไข้สมองอักเสบนิปาห์ (Encephalitis nipah virus) ซึ่งเป็น โรคติดต่อระหว่างสัตว์สู่คน โดยมีสุกรเป็นแหล่งเพาะโรค และมีค้างคาวเป็นแหล่งรังโรค

การติดต่อและการระบาด

ไวรัสนิปาห์ ก่อให้เกิดโรคได้ทั้งในคนและในสัตว์ โดยการสัมผัสสารคัดหลั่ง เช่น น้ำลาย ปัสสาวะ ของสัตว์ที่เป็นโรค ระยะฟักตัว โดยเฉลี่ยประมาณ 1-2 สัปดาห์ พบการระบาดครั้งแรกในประเทศมาเลเซีย ในปี พ.ศ. 2541-2542 ปัจจุบันยังไม่มีรายงานการระบาดในประเทศไทย

อาการของโรคในผู้ป่วย

อาการในผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นอาการของโรคไข้สมองอักเสบ อาการเริ่มด้วยไข้สูง ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ บางรายอาจมีอาการทางระบบทางเดินหายใจร่วมด้วย ตามด้วยอาการซึม สับสน ชัก โคมา และเสียชีวิต ซึ่งอัตราป่วยตายด้วยโรคไข้สมองอักเสบนิปาห์ในคนประมาณร้อยละ 40

การรักษา

ปัจจุบันยังไม่มียาหรือวัคซีนที่ใช้ในการรักษาการติดเชื้อไวรัสนิปาห์ในคนได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพียงแค่รักษาตามอาการ โดยการใช้ยาต้านไวรัส Ribavirin ในผู้ป่วยที่ติดเชื้อไวรัสนิปาห์ สามารถลดความรุนแรงของโรคได้

การควบคุมและป้องกันโรค

ให้ใช้มาตรการป้องกันการติดเชื้อโดยใช้หลักสุขาภิบาลทั่วไป เน้นที่การล้างมือทุกครั้งด้วยสบู่ เมื่อสัมผัสกับสัตว์ เนื้อสัตว์ ชากสัตว์ และห้ามรับประทานเนื้อสัตว์สุก ๆ ดิบ ๆ ชำระล้างเครื่องใช้ต่าง ๆ ด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ เช่น คลอรีนไอโอดีน เดทตอล เป็นต้น

ถ้าพบสัตว์ป่วยด้วยกลุ่มอาการไข้สมองอักเสบให้ทำลายสัตว์ป่วย หรือสัตว์ร่วมฝูง แล้วทำลายซากโดยการเผาทำลายหรือฝัง ห้ามเคลื่อนย้ายสัตว์หรือซากสัตว์จากจุดเกิดโรคในรัศมี 2 กิโลเมตรเด็ดขาด เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อ

แม้ไวรัสนิปาห์ยังไม่พบการติดเชื้อในประเทศไทย แต่การป้องกันตัวเองไว้และไม่ประมาท หมั่นล้างมือให้สะอาดก่อนหยิบจับอาหารเข้าปาก หรือรับประทานอาหารที่ปรุงสุกใหม่ ๆ เสมอ ก็เป็นวิธีป้องกันตนเองเบื้องต้นจากเชื้อโรคต่าง ๆ ที่จะเข้าสู่ร่างกายได้อย่างดี

ขอบคุณที่มา : 

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์

https://www.moph.go.th/

https://www.bangkokbiznews.com/

https://www.healthtodaythailand.in.th/