สวัสดีค่ะมิตรชาวไร่ วงการเกษตรไทยกำลังเผชิญกับความท้าทายในการสร้างความสมดุลระหว่างผลผลิตทางการเกษตรและการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในอุตสาหกรรมอ้อยซึ่งเป็นพืชเศรษฐกิจสำคัญของประเทศ หนึ่งในนวัตกรรมที่กำลังได้รับความสนใจอย่างมากคือ "ถ่านชีวภาพ" หรือ "Biochar" ซึ่งเป็นทางออกที่สร้างประโยชน์ทั้งต่อเกษตรกรและระบบนิเวศ

ถ่านชีวภาพคืออะไร?

ถ่านชีวภาพ คือ คาร์บอนเสถียรที่ได้จากกระบวนการไพโรไลซิส (Pyrolysis) ซึ่งเป็นการเผาชีวมวล เช่น ใบอ้อยและเศษซากอ้อย ในสภาวะที่มีออกซิเจนจำกัดและอุณหภูมิสูง ผลลัพธ์ที่ได้คือถ่านที่มีโครงสร้างรูพรุนสูง มีความสามารถในการดูดซับสารและกักเก็บคาร์บอนได้ดีเยี่ยม

ประโยชน์ของถ่านชีวภาพสำหรับชาวไร่อ้อย

1. การจัดการของเหลือทิ้งอย่างยั่งยืน

การเผาใบอ้อยหลังการเก็บเกี่ยวเป็นปัญหาสิ่งแวดล้อมที่สำคัญในประเทศไทย ก่อให้เกิดมลพิษทางอากาศและส่งผลกระทบต่อสุขภาพของชุมชน การแปรรูปใบอ้อยและเศษซากอ้อยเป็นถ่านชีวภาพช่วยลดการเผาในที่โล่ง ตัดวงจรการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและฝุ่น PM 2.5 อย่างมีประสิทธิภาพ

2. ปรับปรุงคุณภาพดิน

ถ่านชีวภาพช่วยปรับปรุงโครงสร้างดินให้ร่วนซุย เพิ่มความสามารถในการอุ้มน้ำและอากาศในดิน โครงสร้างรูพรุนของถ่านชีวภาพกลายเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ ส่งเสริมกิจกรรมทางชีวภาพในดิน ทำให้ระบบนิเวศในดินสมบูรณ์ขึ้น ช่วยให้รากอ้อยสามารถเติบโตและดูดซับธาตุอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ

3. เพิ่มผลผลิตและลดต้นทุน

การใช้ถ่านชีวภาพในไร่อ้อยช่วยเพิ่มผลผลิตได้ถึง 15-20% ในบางพื้นที่ เนื่องจากดินมีความอุดมสมบูรณ์มากขึ้น ช่วยลดการใช้ปุ๋ยเคมีได้ถึง 30% เพราะถ่านชีวภาพช่วยดูดซับและกักเก็บธาตุอาหารไม่ให้ถูกชะล้าง ทำให้เกษตรกรประหยัดต้นทุนในระยะยาว

4. กักเก็บคาร์บอนในดินอย่างยั่งยืน

ถ่านชีวภาพสามารถกักเก็บคาร์บอนในดินได้นานนับพันปี เป็นวิธีการกักเก็บคาร์บอนที่มีประสิทธิภาพ ช่วยลดคาร์บอนฟุตพรินต์ของการผลิตอ้อย เปิดโอกาสให้เกษตรกรเข้าถึงตลาดคาร์บอนเครดิตในอนาคต สร้างรายได้เสริมจากการดูแลสิ่งแวดล้อม

5. สร้างมูลค่าเพิ่มและผลิตภัณฑ์ต่อยอด

ถ่านชีวภาพสามารถนำไปต่อยอดเป็นผลิตภัณฑ์มูลค่าเพิ่มได้หลากหลาย เช่น วัสดุปรับปรุงดิน ปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูง วัสดุกรองน้ำ หรือผสมในอาหารสัตว์ สร้างโอกาสทางธุรกิจใหม่ให้กับชุมชนเกษตรกรไร่อ้อย

สำหรับมิตรผลเอง เราได้ร่วมกับมหาวิทยาลัยขอนแก่น และเกษตรกรกลุ่มมิตรผลตำบลร่วมพัฒนาได้ริเริ่มทำโครงการถ่านชีวภาพ นำเศษวัสดุเหลือที่เหลือใช้จากไร่อ้อยมาแปรรูปในเตาชีวมวล ซึ่งใช้พลังงานหมุนเวียนในกระบวนการผลิต ไม่เพียงแต่ได้ถ่านชีวภาพคุณภาพดี แต่ยังได้พลังงานความร้อนที่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ต่อได้ ถือเป็นนวัตกรรมสีเขียวที่พร้อมปฏิวัติวงการอ้อยไทยสู่ความยั่งยืนอย่างแท้จริง

ที่มาข้อมูล :  https://erp.mju.ac.th/