การบริหารจัดการน้ำอย่างยั่งยืน ไม่ใช่เพียง “ทางเลือก” ที่จะทำหรือไม่ทำก็ได้อีกต่อไป แต่คือ “ภารกิจร่วม” ของทุกภาคส่วนที่ต้องลงมือทำอย่างจริงจังและต่อเนื่อง โดยเฉพาะในยุคที่สภาพอากาศแปรปรวน ทรัพยากรน้ำเริ่มขาดแคลนในหลายพื้นที่ และภาคการเกษตรซึ่งต้องพึ่งพาน้ำมากที่สุด กำลังได้รับผลกระทบโดยตรง

ในฐานะผู้นำอุตสาหกรรมอ้อยและน้ำตาลของประเทศไทย และเป็นหนึ่งในองค์กรระดับโลกที่ได้รับการจัดอันดับด้านความยั่งยืนโดย S&P Global กลุ่มมิตรผลจึงมีความมุ่งมั่นในการพัฒนาและดูแลทรัพยากรน้ำในภาคเกษตรอย่างจริงจัง ผ่านแนวคิดการบริหารจัดการน้ำแบบองค์รวม 4Rs: Resource – Reuse – Recycle – Reduce แนวคิดนี้ไม่เพียงช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการใช้น้ำ แต่ยังเชื่อมโยงกับการยกระดับคุณภาพชีวิตของเกษตรกร ชุมชน และสิ่งแวดล้อมโดยรอบ

Resource – พัฒนาแหล่งน้ำ เพื่อแบ่งปันน้ำอย่างยั่งยืน

การเริ่มต้นจาก “ต้นน้ำ” ด้วยการจัดหาแหล่งน้ำสำรอง ถือเป็นหัวใจหลักของการบริหารจัดการน้ำอย่างยั่งยืน กลุ่มมิตรผลได้พัฒนาโครงการ Mitr Phol Oasis สร้างแหล่งเก็บกักน้ำขนาดใหญ่ในพื้นที่เสี่ยงภัยน้ำท่วม เพื่อเก็บน้ำไว้ใช้ในฤดูแล้ง โดยแต่ละโครงการมีความจุกว่า 1 ล้านลูกบาศก์เมตร

โครงการนี้ไม่เพียงช่วยลดปัญหาภัยแล้งและอุทกภัยซ้ำซาก แต่ยังสามารถส่งต่อน้ำไปยังไร่อ้อยของเกษตรกร ผ่านระบบกระจายน้ำอัจฉริยะ เช่น ระบบน้ำหยดควบคุมด้วย IoT ที่สามารถวัดความชื้นในดิน และควบคุมการให้น้ำ–ปุ๋ยได้อย่างแม่นยำ

นอกจากนี้ โครงการยังส่งเสริมการใช้ พลังงานสะอาด โดยติดตั้ง ปั๊มน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ ช่วยลดการใช้เชื้อเพลิง ลดคาร์บอนฟุตพริ้นต์ และเป็นแหล่งเรียนรู้เกษตรสมัยใหม่ ภายใต้แนวทาง “มิตรผล โมเดิร์นฟาร์ม” อีกด้วย

ปัจจุบัน โครงการ Mitr Phol Oasis มี 4 แห่งในจังหวัดขอนแก่น ชัยภูมิ สุพรรณบุรี และกาฬสินธุ์ ครอบคลุมพื้นที่รับประโยชน์กว่า 22,000 ไร่ ช่วยเพิ่มรายได้ให้เกษตรกรถึง 3,000–6,000 บาทต่อไร่ และลดต้นทุนค่าน้ำได้เฉลี่ย 3,500 บาทต่อไร่ต่อปี

Reuse – ใช้ซ้ำอย่างคุ้มค่า ลดภาระสิ่งแวดล้อม

ในกระบวนการผลิตของโรงงานน้ำตาล กลุ่มมิตรผลนำนวัตกรรมมาใช้ในการ หมุนเวียนน้ำจากต้นอ้อย กลับมาใช้ใหม่ โดยอ้อยสดมีน้ำเป็นส่วนประกอบถึง 60% น้ำที่ได้จากกระบวนการหีบน้ำตาลจึงถูกควบแน่น กลายเป็นน้ำร้อน และเมื่อน้ำเย็นตัวลง ก็จะถูกนำกลับมาใช้ในระบบผลิตอีกครั้ง ช่วยลดการใช้น้ำใหม่ และใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า

Recycle – บำบัดและหมุนเวียนน้ำกลับมาใช้ใหม่

นอกเหนือจากการหมุนเวียนภายใน กลุ่มมิตรผลยังพัฒนาระบบ บำบัดน้ำ ที่มีประสิทธิภาพและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม เพื่อนำน้ำกลับมาใช้ซ้ำภายในโรงงาน ซึ่งสามารถฟื้นฟูน้ำได้มากถึง 3,000 ลูกบาศก์เมตรต่อวัน ช่วยลดการใช้น้ำจากแหล่งธรรมชาติได้อย่างมีนัยสำคัญ

Reduce – ใช้น้ำน้อยลง แต่ได้ผลผลิตมากขึ้น

เป้าหมายของการลดการใช้น้ำ ไม่ใช่เพียงแค่ลดปริมาณ แต่คือการ ใช้ให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด กลุ่มมิตรผลสนับสนุนให้เกษตรกรใช้ ระบบน้ำหยดอัตโนมัติ ร่วมกับการวัดความชื้นในดิน เพื่อให้น้ำในปริมาณที่เหมาะสมกับพืช ช่วยลดการชะล้างดิน ลดต้นทุน และเพิ่มผลผลิตได้อย่างต่อเนื่อง

ในฝั่งโรงงานก็มีการลงทุนในเทคโนโลยี เช่น ระบบควบคุมอุณหภูมิ น้ำเสีย และไอน้ำ เพื่อลดการใช้น้ำในทุกขั้นตอนของกระบวนการผลิต

น้ำทุกหยด คือโอกาส

ความยั่งยืนของทรัพยากรน้ำจะเกิดขึ้นได้จริง ก็ต่อเมื่อมีความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ไม่ว่าจะเป็นเกษตรกร ชุมชน ภาคอุตสาหกรรม หรือหน่วยงานภาครัฐ เพราะน้ำไม่ใช่เพียง “ทรัพยากรธรรมชาติ” แต่คือน้ำหล่อเลี้ยงชีวิต และเป็นโอกาสในการเติบโตอย่างมั่นคง

โมเดล 4Rs ของกลุ่มมิตรผล จึงไม่ใช่แค่แนวคิดด้านสิ่งแวดล้อม แต่คือภารกิจที่จับต้องได้ และสอดคล้องกับ เป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน (SDGs) ขององค์การสหประชาชาติ ที่ทุกคนสามารถร่วมลงมือทำได้ทันที ตั้งแต่วันนี้

ที่มาข้อมูล :  https://www.mitrphol.com/